อำเภอเบตง
เดิมเป็นดินแดนส่วนหนึ่งของหัวเมืองมลายู
อยู่ภายใต้การปกครองของสุโขทัย
จวบจนสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย
เกิดศึกครั้งยิ่งใหญ่ และเสียกรุงให้แก่พม่า
บ้านเมืองเกิดความวุ่นวายกับการกอบกู้เอกราช
หัวเมืองมลายู
ซึ่งเป็นประเทศราชในขณะนั้นจึงได้มีโอกาสรวมตัวเป็นรัฐอิสระ
สร้างความเจริญรุ่งเรืองในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น
ด้านวัฒนธรรม หรือเศรษฐกิจ
โดยมีศูนย์กลางความเจริญอยู่ที่เมืองปัตตานี
ดังปรากฏหลักฐานร่องรอย
และซากปรักหักพักของเมืองเก่าต่าง ๆ
แถบลุ่มแม่น้ำปัตตานี
ครั้นในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น
สมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลที่ 1
ทรงรวบรวมหัวเมืองมลายูที่แข็งเมืองกลับมาเป็นเมืองขึ้นอีกครั้ง
ต่อมาทรงแบ่งหัวเมืองปัตตานีเป็น 7 หัวเมือง
พร้อมทั้งกำหนดอาณาเขตอย่างเด่นชัด คือ ปัตตานี
ยะลา หนองจิก สายบุรี ยะหริ่ง ระแงะ และรามันห์
โดยเมืองรามันห์นี้ คือ อำเภอเบตง
รวมถึงอำเภอธารโตในปัจจุบัน
ล่วงผ่านมาในสมัยรัชกาลที่ 5
การล่าอาณานิคมของชาติตะวันตก แผ่ขยายมายัง
ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้